روماتیسم را بشناسیم…

روماتیسم یک وضعیت خود ایمنی است و بدین معناست که سیستم ایمنی به بافت سالم بدن حمله می کند . اگرچه که هنوز علت اصلی بیماری های خود ایمنی به طور واحد بیان نشده است اما نظریه های گوناگونی در مورد آن وجود دارد . روماتیسم موجب التهاب، درد و تورم مفاصل بدن میشود. این بیماری معمولا مزمن بوده و در دراز مدت موجب تخریب مفصل می شود.

سیستم ایمنی شما در حالت معمول ، آنتی بادی هایی را تولید می کند که به باکتری و ویروس ها حمله می کند و به مبارزه با عفونت ها کمک خواهد کرد. در صورت ابتلا به روماتیسم ، سیستم ایمنی شما به طور اشتباه، آنتی بادی هایی را به خط مفاصل می فرستد که در آن جا به بافت اطراف مفصل حمله می شود و این پدیده سبب می شود که لایه های نازک سلول ها روی مفصل ها را بپوشانند که باعث سوزش و التهاب می شود و مواد شیمیایی را آزاد می کند و به اطراف آن نیز آسیب وارد می کند که شامل این قسمت ها می باشند :

استخوان ها

غضروف ها(بافت کشسان بین استخوان ها)

تاندون ها(بافتی که استخوان را به ماهیچه متصل می کند)

 رباط ها (بافتی که استخوان را به غضروف متصل می کند )

با عدم درمان روماتیسم ،این مواد شیمیایی به تدریج باعث می شود که مفصل و رباط ها ، شکل خود را از دست بدهند و در نهایت نیز می تواند مفصل را به طور کامل تخریب کند.

شرایطی که خطر ابتلا به روماتیسم را بالا می برند شامل موارد زیر می باشند :

ژنتیک :

شواهدی وجود دارد که نشان می دهد روماتیسم در خانواده جریان پیدا می کند و احتمال به ارث رسیدن آن بالاست که  نقش کمی را در ایجاد روماتیسم دارد.

محیط :

مواد شیمیایی سمی یا عفونت در محیط می تواند خطر ابتلا به روماتیسم را افزایش دهد.

هورمون ها :

بیماری روماتیسم در بین خانم ها رایج تر از آقایان است که می تواند به علت تاثیر هورمون استروژن باشد اما ارتباط آن هنوز به اثبات نرسیده است.

سیگار کشیدن :

بعضی از شواهد نشان می دهد که افراد سیگاری بیش از بقیه محتمل به ابتلا به روماتیسم می باشند .در بیماری های ژنتیکی مانند روماتیسم ژن های مستعد برای فعال شدن بیماری معمولا توسط عوامل محیطی مانند بیماریهای عفونی تحریک می شوند . تنها عامل خارجی اثبات شده ،مصرف دخانیات به خصوص سیگار است که باعث بروز بیماری نهفته روماتیسم و یا افزایش شدت بیماری می شود.

سن :

بیماری روماتیسم می تواند جوانان را در هر سنی درگیر کند ولی بیشتر افراد مبتلا به آن بین ۴۰ تا ۶۰ سال سن دارند و تقریبا سه چهارم افراد مبتلا به روماتیسم در حال انجام حرفه شان متوجه این بیماری میشوند.

رژیم غذایی :

شواهد نشان می دهد که مصرف زیاد گوشت قرمز و کمبود ویتامین ث در بدن بیش از بقیه باعث ابتلا به روماتیسم می شود

وزن :

اضافه وزن موجب این است که در خطر بیشتری برای ابتلا به روماتیسم نسبت به افراد سالم می باشید .چاقی و اضافه وزن نقش بسزایی در شدت بیماری های روماتیسمی به ویژه نوع آرتروز آن دارد. آرتروز که نوعی روماتیسم مکانیکی است، در صورت تحرک باعث افزایش درد بیمار می شود ، بنابراین اضافه وزن ، میزان التهابات و درد ناشی ازبیماری را بیشتر می کند .توده بدنی یا همان بی.ام.آی یک مقیاس اندازه گیری است که وزن سالم را پیش بینی می کند و بی.ام.آی مناسب و ایده آل برای بیشتر جوانان بین ۱۸٫۵ تا ۲۴٫۹ است.

کم تحرکی :

عدم انجام تمرینات ورزشی و نداشتن تحرک ، وضعیت نامناسب بدن در هنگام انجام کار و امور روزانه ، روش انجام کارها ،به خصوص در بروز پوکی استخوان ارتباط مستقیم دارد.

انواع روماتیسم:

روماتیسم مکانیکی

روماتیسم التهابی

بیماری آرتریت روماتوئید، روماتیسم التهابی است، روماتیسم های التهابی  با فعالیت و تحرک بدنی ارتباط ندارند و بالعکس در حالت استراحت ، التهابات و در نتیجه دردهای بیماران مبتلا بیشتر می شود.

هیچ راهی برای پیشگیری از روماتیسم وجود ندارد اما می توان با اقداماتی که در ادامه ی بخش سلامت بیاموزیم عنوان شده است احتمال ابتلا به آن را کاهش داد :

 ترک سیگار :

اگر مسئله ژنتیک و عوامل محیطی شما حل شده باشد ، با ترک سیگار می توان از روماتیسم جلوگیری کرد. بعضی از مطالعات نشان می دهد که سیگار پیشرفت این بیماری را سرعت می بخشد و باعث آسیب به مفصل می شود ، مخصوصا در سن ۵۵ سال به پایین . اگر اضافه وزن دارید و سیگاری هستید، بیش از بقیه در معرض ابتلا به روماتیسم می باشید .

مراقبت از لثه :

تحقیقات نشان می دهد که بین روماتیسم و بیماری لثه ارتباط وجود دارد . مسواک زدن ، نخ دندان کشیدن و مراجعه منظم به دندانپزشک می تواند خطر ابتلا به روماتیسم را کاهش داد.

پس از آگاهی نسبت به ابتلا به روماتیسم واجب است بعد ازحداکثر سه تا شش ماه درمان آغاز شود.

برخی از انواع روماتیسم مانند پوکی استخوان را می توان پیشگیری کرد. مثلا در برخی از رده های سنی مانند حوالی سن بلوغ و یا دوره یائسگی باید از روش های پیشگیرانه برای بروز این بیماری استفاده نمود . در صورت تشخیص پوکی استخوان ،درمان به معنی ترمیم استخوانهای پوک شده نمی باشد اما می توان استخوانهای سالم را تقویت کرد تا از میزان پوکی بیشتر پیشگیری نمود .

مدیریت حمله روماتیسم :

زمانی که نشانه های روماتیسم شدت می گیرند ، به آن حمله روماتیسمی می گویند . این حمله می تواند در هر زمانی اتفاق بیافتد اما معمولا بعد از استرس گرفتن یا ابتلا به عفونت افزایش خواهد یافت .

با شناخت مراحل اولیه حمله روماتیسمی، راحت تر می توانید آن را مدیریت کنید .

در صورت تکرر زیاد حمله ها، باید موضوع را به پزشک اطلاع داد و گاهی اوقات باید در درمان شما بازبینی بشود .

در این قسمت راهکارهایی را برای مدیریت حمله روماتیسمی به شما معرفی می کنیم :

داروهایتان را دقیقا طبق تجویز پزشک مصرف کنید .

 تمرین های سبک ورزشی و فعالیت بدنی انجام دهید .

 یک جسم گرم را روی مفصل خود قرار دهید . این اجسام گرم شامل بطری آب داغ یا پد گرمایی الکتریکی می باشند .

 اجسام سرد را روی مفصل قرار دهید . این اجسام شامل یک کاسه آب سرد با قالب های یخ، یک پک فریز شده با پوشش حوله روی آن یا یک حوله مرطوب نگهداری شده در فریزر می باشد .

 در مورد بیماری و حملات روماتیسمی خود به دیگران توضیح دهید تا در صورت بروز و نیاز به شما کمک کنند .

توصیه های مهم پزشکی :

هنگام مشاهده شدن علائم بیماری روماتیسم ، بایدهر چه سریعتر به پزشک مراجعه نمود تا با انجام معاینه و آزمایش های لازم برای تشخیص قطعی بیماری ، درمان را آغاز کرد .

در مورد بیماری های خودایمنی، یک زمان طلایی برای درمان وجود دارد .ایجاد نشدن عارضه ، همان زمان طلایی محسوب می شود .برطرف کردن عارضه ایجاد شده تقریبا غیر ممکن است .بنابراین در صورت مشاهده علائم درد، التهاب، ضایعه پوستی یا تب های طولانی مدت که علت دقیق آن مشخص نشده است، باید هرچه سریعتر به متخصص روماتولوژیست مراجعه کرد تا با معاینات پاراکلینیکی بیماری تشخیص داده شود و سپس درمان آن آغاز شود.